David Lean

سر دیوید لین (به انگلیسی: Sir David Lean) (زاده ۲۵ مارس ۱۹۰۸ – درگذشته ۱۶ آوریل ۱۹۹۱) کاگردان، تهیه‌کننده، فیلم‌نامه‌نویس و تدوینگر فیلم اهل انگلستان بود

زندگی‌نامه

متولد ۲۵ مارس ۱۹۰۸ در کرویدون، ساری بود. از ۱۹ سالگی کارش را در کارگاه‌های فیلمبرداری آغاز می‌کند. بعد از یک سال در ۱۹۲۸ با سمت دستیار فیلمبردار در “کمپانی گومون”^[۱] استخدام می‌شود. چندی نیز به عنوان دستیار اتاق تدوین فعالیت می‌نماید تا اینکه در اواخر ۱۹۲۸ به مقام دستیار کارگردانی می‌رسد. بعد از دو سال یعنی از ۱۹۳۰ به تدوین فیلم می‌پردازد. بالاخره اولین فیلمش را در ۱۹۴۲ با همکاری نوئل کاوارد کارگردانی می‌کند. البته این همکاری و اقتباس از نوشته‌های کاوارد در سه فیلم بعدی دیوید لین تکرار می‌شود. دیوید لین دو بار برنده جایزه اسکار می‌گردد. بار اول بخاطر فیلم “پل رودخانه کوای” (۱۹۵۷) و بار دوم بخاطر فیلم “لورنس عربستان” (۱۹۶۲). و سه فیلم آخرش نوشته “رابرت بولت” می‌باشد. سه فیلم از آثار “دیوید لین” در میان “صد فیلم پرفروش تاریخ سینمای بریتانیا”^[۲] قرار دارند که این برای هر فیلمسازی غرورانگیز است.

اما بدون تردید فیلمی که دیوید لین و سبک فیلمسازی اش را به جهانیان نمایاند فیلم (پل رودخانه کوای) در سال ۱۹۵۷ بود. نمونهٔ یک فیلم اکشن کلاسیک. بدون اغراق در نشان دادن خشونت‌ها. با هنرنمایی الک گینس، جک هاوکینز و آندره مورل. داستان اسارت سربازان انگلیسی به دست ژاپنی‌ها و مقاومت حماسه‌ای افسران آن‌ها در بابر زورگویی‌های افسران ژاپنی. این فیلم هفت جایزهٔ اسکار از جمله بهترین کارگردانی برای دیوید لین را از آن خودکرد و در رقابتی سخت با فیلم دوازده مرد خشمگین ساختهٔ سیدنی لومت اسکار بهترین فیلم را برد.

پنج سال سکوت دیوید لین سرانجام در سال ۱۹۶۲ با بهترین فیلم حماسی سینما یعنی (لورنس عربستان) شکسته شد. دیوید لین در این فیلم از بازیگران با تجربهٔ پل رودخانهٔ کوای بهره برد. از آنجایی که سبک این فیلم با دیگر فیلم‌های حماسی نظیر بن هور ساختهٔ ویلیام وایلر تفاوت داشت لین تصمیم گرفت نقش اول فیلم را به یک بازیگر گمنام تئاتر یعنی پیتر اوتول بسپارد. جامپ کات معروف فیلم در اواسط آن، فیلمبرداری فوق‌العادهٔ فردی یانگ و بازی‌های خوب آنتونی کویین، جک هاوکینز و البته پیتر اوتول که هنوز هم او را با نقش “کلنل توماس لورنس” می‌شناسند و موسیقی حماسی فیلم ساختهٔ موریس ژار فرانسوی از نکات برجستهٔ فیلم بود. این فیلم هم هفت جایزهٔ اسکار از جمله بهترین کارگردانی را نصیب خود کرد. صحنهٔ تفکر لورنس در بیابان و صحنه‌ای که دوربین سعی می‌کند سواری را به صورت یک لکهٔ سیاه نشان دهد، بعدها الهام بخش کارگردانان حماسه ساز بخصوص فیلم‌های حماسی بیابانی شد. دیوید لین پس از لارنس عربستان از بیم کلیشه‌ای شدن از فیلم‌های اکشن فاصله گرفت.

لین نفر سمت راست هنگام تهیه فیلم دکتر ژیواگو

در سال ۱۹۶۵ تصمیم گرفت فیلم عاشقانهٔ (دکتر ژیواگو) را بسازد. این فیلم به زندگی یک پزشک روسی در اوایل انقلاب اکتبر روسیه می‌پرداخت. موسیقی روان این فیلم ساختهٔ موریس ژار و بازی بی نظیر جولی کریستی از نکات برجستهٔ فیلم بود.

دیگر اثر به یادماندنی دیوید لین فیلم (گذری به هند) بود که کارنامهٔ هنری او را تکمیل کرد.

زندگی شخصی

دیوید لین پنج مرتبه ازدواج کرد

ایزابل لین^[۳] (۳۶-۱۹۳۰) طلاق
کی والش^[۴](۴۹-۱۹۴۰) طلاق
آن تاد^[۵]” (۵۷-۱۹۴۹) طلاق
لیلا ماتکار^[۶] (۱۹۶۰–۷۸; طلاق) اهل هندوستان
ساندرا هاتز^[۷](۱۹۸۱–۸۴; طلاق)
ساندرا کوک^[۸] (۱۹۹۰–۹۱; مرگش)

فیلم‌شناسی

در مقام تدوینگر

فرانسوی بدون اشک (۱۹۳۹)
آخرین ماجراجویان (۱۹۳۷)
پیگمالیون (۱۹۳۸)
سرگرد باربارا (۱۹۴۱)

در مقام کارگردان و نویسنده

سال	نام فیلم	نویسنده	جوایز
۱۹۴۲	بخاطر آن خدمت می‌کنیم
۱۹۴۴	این نسل خوشبخت	اقتباسی
۱۹۴۵	روح خوشدل	اقتباس از نمایش	برنده جایزه هوگو
۱۹۴۵	برخورد کوتاه	–	نامزد جایزه اسکار در رشته‌های بهترین فیلم‌نامه اقتباسی و بهترین کارگردانی
۱۹۴۶	آرزوهای بزرگ	اقتباس از نمایش	نامزد جایزه اسکار در رشته‌های بهترین فیلم‌نامه اقتباسی و بهترین کارگردانی
۱۹۴۸	الیور توئیست (در ایران: یتیم)	نمایشنامه	برنده جایزه شیر طلایی نامزد جایزه بفتا بهترین فیلم
۱۹۴۹	دوستان پرشور	اقتباسی
۱۹۵۰	مادلین
۱۹۵۲	شکستن دیوار صوتی		برنده جایزه بفتا بهترین فیلم
۱۹۵۴	انتخاب اضطراری	فیلمنامه	برنده خرس طلایی برنده جایزه بفتا بهترین فیلم نامزد جایزه بفتا در رشته‌های بهترین نمایشنامه بریتانیایی و بهترین فیلم
۱۹۵۵	تابستان پرخاطره (تعطیلات در ونیز)	فیلمنامه
۱۹۵۷	پل رودخانه کوای		برنده جایزه اسکار در رشته‌های بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برنده جایزه بفتای بهترین فیلم برنده جایزه گلدن گلوب در رشته‌های بهترین فیلم و بهترین کارگردانی
۱۹۶۲	لورنس عربستان		برنده جایزه اسکار در رشته‌های بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برنده جایزه گلدن گلوب در رشته‌های بهترین فیلم درام و بهترین کارگردانی
۱۹۶۵	دکتر ژیواگو		نامزد جایزه اسکار در رشته‌های بهترین فیلم و بهترین کارگردانی نامزد جایزه بفتا بهترین فیلم برنده جایزه گلدن گلوب در رشته‌های بهترین فیلم درام و بهترین کارگردانی نامزد نخل طلایی برنده جایزه دیوید دی دوناتلو بهترین فیلم خارجی زبان
۱۹۷۰	دختر رایان		نامزد جایزه بفتا در رشته‌های بهترین کارگردانی و بهترین فیلم
۱۹۷۹	Lost and Found: The Story of Cook’s Anchor
۱۹۸۴	گذرگاهی به هندوستان	فیلمنامه	نامزد جایزه اسکار در رشته‌های بهترین کارگردانی، بهترین فیلم، بهترین تدوین فیلم و بهترین فیلم‌نامه اقتباسی نامزد جایزه بفتا در رشته‌های بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین فیلم نامزد جایزه گلدن گلوب در رشته‌های بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه اقتباسی و برنده جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم خارجی

خرید فیلم و سریال